Naar aanleiding van de publicatie van het manifest betreffende de G1000 burgertop stelde LVSV Hasselt een brief op gericht aan David Van Reybroeck en de VZW Burgertop. Deze brief werd verzonden op 29 augustus 2011 en is tevens in PDF beschikbaar.
Kritische blik op de G1000
Geachte heer Van Reybroeck,
Geachte dames en heren van de VZW Burgertop,
Met belangstelling hebben ondergetekenden, de studenten van het Liberaal Vlaams Studentenverbond Hasselt, de berichtgeving in de media met betrekking tot het door u gelanceerde project ‘G1000’ gevolgd en het door u opgestelde manifest doorgenomen. Wij delen de gemaakte analyse van een crisis die breder is dan het Belgische, met name een crisis van de democratie. Ook wij zijn van mening dat het huidige model op een aantal grenzen stoot. De veelheid aan verkiezingen, de particratie, de mediatisering en de volatiliteit van de kiezer zijn maar enkele van die grenzen.
Echter, de door u voorgestelde oplossing van een deliberatieve democratie waarvoor 1000 burgers zonder politieke banden geselecteerd worden om het land te representeren en standpunten over allerhande thema’s in te nemen, stuit ons inziens op een aantal fundamentele bezwaren. Vooreerst is er de vooronderstelling van de ongebondenheid van de uitverkoren burgers. Aangezien ze worden geselecteerd vanuit de ondertekenaars van het manifest staat een politieke interesse -hoe gering ook- vast, en daarmee ook een verhoogde kans op een partijvoorkeur. Niets sluit bovendien uit dat de uitverkoren burgers deel uitmaken van een partij of zelfs mandataris zijn. Kortom, de politieke neutraliteit noodzakelijk voor ongebondenheid, kan onmogelijk bij alle 1000 deelnemers verondersteld worden.
Een tweede punt van kritiek is de selectieprocedure van de 1000 gelukkigen. Ofwel is democratie direct en heeft elke burger een gelijke stem in elke beslissing. Ofwel is democratie indirect en heeft elke burger een gelijke stem om de vertegenwoordigers te verkiezen. Een trekking per lot of een selectie door een bureau valt onder geen van de voornoemde limitatieve democratische vormen en sluit de overgrote meerderheid van de mensen uit van debat, waardoor het hart van de democratie niet meer kan kloppen. Uw project gaat op deze manier dan ook lijnrecht in tegen het door u vooropgestelde doel van het verbreden van het democratisch proces.
Een laatste kritiek betreft de feitelijke onhaalbaarheid van het project: het kan geen concrete en onderbouwde antwoorden bieden op de uitdagingen waar ons land voor staat. Naast het beperkte tijdskader – zelfs met inbegrip van een derde fase – is er een kennisachterstand van de deelnemers die onmogelijk op zulke korte termijn bij te schaven valt. Zelfs mensen die al jaren in het vak zitten (als men daarover kan spreken als men het over politiek heeft) worden omringd door verschillende personen met een specifieke kennis. Ook de partijen en parlementen hebben vaak een eigen studiedienst waarvan de 1000 uitverkorenen geen gebruik kunnen maken. De gevolgen laten zich al raden: antwoorden die verzanden in abstracties, evidenties en een gebrek aan inhoud, coherente visie en diepgang.
Wij, liberale studenten in Hasselt en Diepenbeek, zien dan ook meer heil in een herstel (of introductie) van de indirecte parlementaire democratie. Concrete maatregelen hiertoe kunnen liggen in:
- het laten samenvallen van de federale en deelstatelijke verkiezingen;
- het invoeren van een federale kieskring;
- het aanmoedigen van nationale partijvorming en interdeelstatelijke allianties of kartels;
- het afschaffen van de lijststem;
- het afschaffen van de opvolgers;
- het beperken van de wetgevende functie van de uitvoerende macht;
- het instellen van een plicht voor verkozenen hun volledig mandaat uit te zitten;
- het aanmoedigen van meer informatieve media in zowel kwaliteit als kwantiteit;
- het voorzien in volledige transparantie betreffende het beleid, op toegankelijke manier voor de burger;
- het afschaffen van de stemplicht.
Bovendien is de situatie waarin de Belgische politiek zich momenteel bevindt vooral een situatie die ze aan zichzelf , haar omvang en haar eigen machteloosheid te danken heeft. De problemen zijn van eigen makelij en tonen vooral aan dat er geen nood is aan meer politisering zoals het initiatief dat u naar voor brengt, maar net minder. We hebben nood aan een kleinere werkbare staat waarbij een efficiënte en doelgerichte politiek gevoerd kan worden in dienst van de burgers.
Als het doel een meer democratische besluitvorming is, zijn de voorgaande suggesties de te verdedigen oplossingen die ons aller inspanningen verdienen. Wij hopen dan ook dat u onze bezorgdheid voldoende ter harte neemt en onze voorstellen in overweging houdt.
Met liberale groeten,
In naam van het bestuur van het Liberaal Vlaams StudentenVerbond Hasselt,
Gilbert M. Nijs – Voorzitter
Bob van der Vleuten – Vice-Voorzitter
Roel Van Eetvelt – Politiek Secretaris